Siostro, tlen!

Rak płuc. Te dwa słowa znają wszyscy. Strach, szpital, może wyrok. Nie pal, bo palenie wywołuje raka. Przewlekła obturacyjna choroba płuc. Co to takiego? Wszystkie choroby atakujące płuca są podstępne, bo płuca nie bolą. Przewlekła obturacyjna choroba płuc jest jeszcze bardziej podstępna, bo kto tak naprawdę przejmuje się kaszlem czy zadyszką. Pogoda, przeziębienie, starość. — Przewlekła obturacyjna choroba płuc zajmuje w tej chwili czwarte miejsce na liście przyczyn zgonów na świecie — informuje Aleksandra Chwist-Nowak, internistka, specjalista chorób płuc i alergolog w Poradni Chorób Płuc „Allmed” na Osiedlu Wieczorka.

Nagroda amerykańskiej Akademii
Od początku roku pani Aleksandra prowadzi na terenie miasta akcję profilaktyczną, która ma uświadomić, czym jest POChP oraz wykryć chorobę u niezdiagnozowanych do tej pory pacjentów. Przeprowadzenie bezpłatnych badań spirometrycznych jest możliwe dzięki pieniądzom, które lekarka dostała z Amerykańskiej Akademii Chorób Układu Oddechowego.

Chwist-Nowak jest członkinią tej organizacji, wysłała na konkurs swój projekt „Wczesne rozpoznawanie i zapobieganie obturacyjnej chorobie płuc w populacji wysokiego ryzyka”. Znalazł się on wśród 22 nagrodzonych programów z całego świata. Do tej pory przebadało się już Piekarach około 90 osób. U około 20 procent została wykryta choroba obturacyjna płuc. — Kiedyś mówiło się na tę chorobę bronchit albo rozedma — wyjaśnia lekarka. — Najbardziej narażone są na nią osoby palące bądź tak zwani bierni palacze, ludzie po czterdziestym roku życia, pracujący w szkodliwych warunkach, na przykład w kopalniach czy hutach. Czynnikiem sprzyjającym jest też nasze, śląskie, zanieczyszczone powietrze.

„Niewinny” kaszel
Statystyczny Kowalski pali papierosy, powiedzmy, 20 lat. Zaczyna go męczyć kaszel. Wypluwa zalegającą w gardle wydzielinę. Po schodach coraz trudniej mu wejść. — Pod wpływem dymu niszczy się śluzówka oskrzeli. Mechanizmem obronnym jest zwiększona produkcja śluzu. Uszkodzenie ścian oskrzeli i skurcz mięśni powoduje kaszel — tłumaczy lekarka. Kowalski w końcu idzie do lekarza. — To nie rak? To jeszcze nie umrę? Nie ma operacji? To ja się jeszcze zastanowię nad tym leczeniem.

Choroba postępuje. W końcu niewydolność płuc jest tak duża, że Kowalski musi 15 godzin na dobę być podłączony
w domu do koncentratora tlenu. Nie może się ruszać. Zanik mięśni. Śmierć.

POChP jest nieuleczalna. Jeśli badanie spirometryczne da złe wyniki, pacjenta kieruje się do poradni chorób płuc. Leki nie usuną przyczyny i nie przywrócą dawnej sprawności płuc, ale zwalczą objawy i zahamują postępy choroby.

Wyrzuć popielniczkę
Przewlekła obturacyjna choroba płuc w pewnym stopniu jest uwarunkowana genetycznie. Ale na pewno największym czynnikiem ryzyka jest palenie papierosów. Są różne szkoły rzucania palenia: psychoterapia, gumy do żucia, leki.

Kowalski zawsze siada w tym szarym fotelu pod oknem, gdzie już czeka popielniczka. Niech wyrzuci popielniczkę i przestawi fotel. Ważne jest wsparcie lekarza
i rodziny. — Nic jednak nie zastąpi własnej decyzji — mówi Chwist-Nowak.

Każda akcja ratuje kilku ludzi. A jeśli chodzi o choroby płuc, nie ma ich wiele. — Gdy mówimy o promocji i profilaktyce, pulmonologia jest jednym z najbardziej zaniedbanych obszarów medycyny. Serce jest medialne, a płuca... kiedyś były kojarzone tylko z gruźlicą. Pewnymi jaskółkami budzącej się świadomości są akcje z cyklu „Rzuć palenie”.

Badanie spirometryczne jest bezbolesne i trwa zaledwie kilka minut. Najbliższe badania będą przeprowadzone już jutro w Allmedzie (ul. Papieża Jana Pawła II 49, rejestracja pod nr. tel. 287 87 87) od godziny 9.00 do 13.00. Z badania na razie powinny zrezygnować osoby ze świeżą infekcją dróg oddechowych.